Faktoring jako metoda finansowania działalności gospodarczej

Jednym z produktów finansowych pomagających w przyśpieszeniu monetyzowania należności jest faktoring. Jest to instrument, który pomaga w poprawie bieżącej płynności finansowej w firmie. W uproszczeniu polega on na wykupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstwa, należnych im od odbiorców z tytułu dostaw towarów lub świadczonych usług.

 

Podmioty występujące przy umowie faktoringu:

1. faktorant – czyli firma, jako dostawca towarów i usług
2. odbiorcy – czyli dłużnicy
3. faktor – firma udzielająca finansowania

Faktoring to obecnie najszybciej rozwijająca się, najbardziej elastyczna i coraz bardziej pożądana usługa finansowa. Jej głównym zadaniem jest zamiana faktur z odroczonym terminem płatności wystawianym kontrahentom w gotówkę.

Faktoring polega to na nabyciu przez faktora wierzytelności oraz na zarządzaniu nimi. Przedsiębiorstwo korzystające z faktoringu szybciej otrzymuje środki finansowe. W efekcie oznacza to, że faktorant (dostawca) otrzymuje zapłatę bezpośrednio po zrealizowaniu sprzedaży i przesłaniu do faktora kopii faktur wraz z dokumentami potwierdzającymi odbiór towaru lub realizację usługi. Faktorant otrzymuje zaliczkę, a jej wysokość jest uzależniona od warunków zawartych w umowie faktoringowej i może wynieść nawet 80-95% kwoty faktury brutto, a pozostała część po zapłacie przez płatnika faktury wystawionej na rzecz faktoranta po odliczeniu opłat dla faktora trafia na rachunek bankowy faktoranta.

W przypadku opóźnień z zapłatą przez odbiorcę faktorant  może liczyć na wsparcie ze strony faktora, który w jego imieniu upomni się o płatność.

Z ekonomicznego i prawnego punktu widzenia firma faktoringowa wykonuje co najmniej dwie z czterech czynności :

• finansuje bezsporne i niewymagalne należności
• prowadzi sprawozdawczość i konta dłużników
• egzekwuje należności
• przejmuje ryzyko wypłacalności odbiorcy.

Na faktorze spoczywa obowiązek kontrolowania rozliczeń z odbiorcami i prowadzenie ich kont księgowych, w rzeczywistości więc to nie dostawca, lecz faktor musi czekać na zapłatę   od odbiorcy.

Faktoring jest bardzo dobrym rozwiązaniem, sprawdzającym się zarówno w przypadku dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw, jak i firm mających przejściowe kłopoty z kontrahentami, regulującymi nieterminowo faktury.

Dla kogo faktoring jest dobrym rozwiązaniem?

• dla firm stosujących odroczone terminy płatności (kredyt kupiecki)
• dla firm poszukujących alternatywnych źródeł finansowania  bieżącej działalności
• dla przedsiębiorstw chcących zabezpieczyć  się przed niewypłacalnością odbiorców
• dla firm szukających sposobów na zdyscyplinowanie swoich kontrahentów do terminowego regulowania zobowiązań
• dla podmiotów gospodarczych poszukujących elastyczności i kompleksowych usług finansowych
• dla firm realizujących ekspansywną strategię zwiększenia obrotów między innymi poprzez stosunkowo długie terminy płatności.

Rodzaje faktoringu

Wśród podstawowych rodzajów faktoringu wymienić można :

• faktoring pełny
• faktoring niepełny
• faktoring odwrotny
• faktoring samorządowy

Faktoring pełny

Faktoring pełny (faktoring bez regresu) polega na finansowaniu należności przy jednoczesnym przejęciu przez firmę faktoringową ryzyka niewypłacalności kontrahenta, dzięki czemu przedsiębiorca nie musi się tym martwić.

Faktoring pełny może występować :

• z ubezpieczeniem firmy faktoringowej (tj. polisa wykupioną przez firmę faktoringową w wybranym towarzystwie ubezpieczeniowym)
• z polisą klienta ( tj. w ramach indywidualnego ubezpieczenia zawartego przez klienta z konkretnym towarzystwem ubezpieczeniowym).

Trzeba jednak pamiętać, że opcja faktoringu pełnego jest z przeważaniem droższa bo w nią wkalkulowane jest ryzyko.

Faktoring z regresem

Faktoring niepełny (z regresem), ryzyko niewypłacalności dłużnika nie przechodzi na faktora.

W efekcie nie można tu mówić o sprzedaży wierzytelności, gdyż w przypadku stwierdzenia niewypłacalności  zobowiązanie będące przedmiotem umowy powraca do sprzedawców lub usługodawcy. Faktor wypłaca klientowi zaliczkę , ale w przypadku  gdy wierzyciele w okresie regresu  nie zapłacą określonych kwot, faktorant musi zwrócić w całości wypłaconą kwotę.

Faktoring niepełny był wykorzystywany znacznie wcześniej, niż faktoring pełny. Banki i spółki faktoringowe uważały, że przejęcie przez faktora odpowiedzialności  stwarza zbyt wysokie ryzyko dla pozycji ekonomicznej faktora . Faktoring niepełny jest przeważnie tańszy, ponieważ w przypadku, gdy faktor nie przejmuje na siebie całego ryzyka pobierana jest mniejsza prowizja.

Od faktoringu pełnego różni się istnieniem okresu regresu, czyli terminu płatności, w którym kontrahent powinien uregulować swoje zobowiązanie. Jeśli po okresie regresu firma faktoringowa nie odnotuje płatności, wówczas prowadzi działania monitorujące i windykacyjne w celu odzyskania pieniędzy.

 

Faktoring odwrotny

Faktoring odwrotny jest alternatywnym i zarazem wciąż mało popularnym sposobem finansowania bieżących zobowiązań handlowych podmiotów gospodarczych. Dzięki niemu można zwiększyć płynność finansową firmy i zbudować wizerunek rzetelnego przedsiębiorstwa.

W klasycznej postaci polega on na wykupie przez faktora od podmiotu gospodarczego wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów i usług. Z kolei usługa faktoringu odwrotnego  jest skierowana nie do sprzedawców, lecz do jednostek dokonujących zakupu. Jego mechanizm polega na tym, że po złożeniu zamówienia u dostawcy ten wystawia fakturę i dostarcza produkt kupującemu. Następnie odbiorca (faktorant) przedstawia fakturę do wykupu faktorowi, który płaci  dostawcy całość kwoty. Należną kwotę wykupu faktury wraz z odsetkami faktorant spłaca faktorowi w ustalonym terminie. Dzięki temu przedsiębiorca zyskuje więcej czasu na zapłatę zobowiązań związanych z zakupem towarów lub usług.

Faktoring samorządowy

Faktoring samorządowy to specyficzna usługa oferowana przez wybrane firmy faktoringowe. Skorzystać z niej mogą dostawcy towarów i usług działających na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego.